صوبائي اليڪشن ڪميشن ٻاهران سنڌ جي مڪاني ادارن واري وزير سعيد غني صحافين سان ڳالهائيندي چيو آهي ته اهو لڳي ٿو ته مسلم ليگ ن به ڪنهن حد تائين پيپلز پارٽي کي نقصان پهچائڻ چاهي ٿي. جيڪڏهن اسان جي صوبي ۾ اسان جي حصي جو پاڻي استعمال ٿئي ٿو ته سڄي ملڪ کي ان مان فائدو حاصل ٿيندو. مان مسلم ليگ-نواز جي پنهنجن دوستن کي ٻڌائڻ چاهيان ٿو ته اهي پنهنجي ذهن مان اهو ڪڍي ڇڏين ته جيڪڏهن اهي چاهين ٿا ته ڳالهيون ٿين ۽ ڪنهن طرح اسان ڪينالن تي متفق ٿي وڃون، ته پوءِ اسان ڪنهن به حالت ۾ ڪينالن کي قبول نه ڪنداسين. آصف علي زرداري پاڪستان جو صدر آهي ۽ آئين جي تحت پاڪستان جي صدر کي ڪو به اهڙو اختيار حاصل ناهي. اسان جي پارلياماني جمهوريت ۾ جيڪي اختيار وزيراعظم کي حاصل آهن، اهي کيس حاصل آهن، پر وزيراعظم کي پاڻي ورهائڻ جو اختيار به ناهي. اپوزيشن پارليامينٽ جي گڏيل اجلاس ۾ صدر جي ڳالهه ٻڌڻ لاءِ تيار ناهي. اهي بند دروازن ۾ ٿيندڙ ڳالهين تي دهل وڄائي رهيا آهن. سنڌ ۾ مخالف ڌريون جيڪي واهن جي نالي تي سنڌ جي ماڻهن کي ورهائڻ جي سازش ڪري رهيون آهن، انهن کان پڇيو وڃي ته اهي ڪهڙي ايجنڊا تي ڪم ڪري رهيون آهن. صوبائي وزير سعيد غني چيو ته مون رانا ثناءُالله جو هڪ ڪلپ ڏٺو ۽ هڪ ڏينهن اڳ مون کان مصدق ملڪ بابت به پڇيو ويو هو. ان وقت مون انهن جي ڳالهه ٻولهه نه ڏٺي. هن چيو ته مون کي تمام گهڻو افسوس آهي ته مسلم ليگ به ڪنهن حد تائين پيپلز پارٽي کي نقصان پهچائڻ چاهي ٿي. هن چيو ته جڏهن مسلم ليگ (ن) جا ماڻهو چون ٿا ته پيپلز پارٽي سنڌ ۾ پنهنجي شاخ بچائڻ لاءِ ڪينال جي معاملي تي موقف تبديل ڪيو آهي يا اختيار ڪيو آهي، يا احتجاج ڪيو آهي، يا چيئرمين بلاول ۽ سنڌ جو وڏو وزير تقريرون ڪري رهيا آهن، ته اسان کي حيرت نه ٿيندي جيڪڏهن ڪو ٻيو اهڙيون ڳالهيون ڪري، پر مسلم ليگ (ن) جي ماڻهن ۾ بغض نظر اچي ٿو ته جڏهن هي ڪينال منصوبو سامهون آيو ته هڪ نگران حڪومت هئي ۽ انهن ان جي مخالفت به ڪئي. ان کان پوءِ جڏهن پيپلز پارٽي جي حڪومت اقتدار ۾ آئي ته اسان پهرين ڏينهن کان ئي ان جي مخالفت ڪري رهيا آهيون. اسان ڪيترائي ڀيرا خط لکيا آهن، ڪيترائي ڀيرا بحث ڪيو آهي، اسيمبلي ۾ ڳالهايو آهي، اسيمبلي جا قراردادون آهن ۽ هي قرارداد تازو ناهي، بلڪه اسان اڳ ۾ به ان تي بحث ڪيو آهي، اسان جو آبپاشي وزير مسلسل ان تي ڳالهائيندو رهيو آهي. سعيد غني چيو ته اسان جو موقف گهڻو اڳ سامهون اچي چڪو هو، ٻين پارٽين پاران سنڌ ۾ احتجاج شروع ڪرڻ جي ڳالهه تمام گهڻي دير جي ڳالهه آهي. سعيد غني چيو ته جيڪڏهن ڪو هاڻي چوي ٿو ته اسان سنڌ ۾ مخالفن جي احتجاج کان پوءِ ڳالهايو آهي ته اهو مناسب ناهي. ۽ جيڪڏهن مصدق ملڪ چئي رهيو آهي ته هن گئس وٺڻ وقت نه ڳالهايو ۽ جڏهن ڳالهائي رهيو آهي ته پاڻي وٺي رهيو آهي، ته پوءِ گئس اسان جي ناهي، پر سنڌ صوبي مان گئس ٻين صوبن ڏانهن وڃي رهي آهي. اسان ڪنهن به صوبي کان گئس نه ورتي آهي. جيڪڏهن انهن جي ذهن ۾ ڪا غلط فهمي آهي ته انهن کي ان کي دور ڪرڻ گهرجي. هن چيو ته سنڌ صوبي جي گئس به آئين جي خلاف ورزي ڪندي فراهم ڪئي پئي وڃي. سنڌ صوبي جي ماڻهن کي اهو نه ملي رهيو آهي، اسان جي گهرن کي گئس نه ملي رهي هئي، اسان جي صنعتن کي گئس نه ملي رهي هئي. اسان ان خلاف بار بار احتجاج پڻ ڪيو آهي، چيو آهي ته هي آئين تحت اسان جو حق آهي ۽ سنڌ ۾ پيدا ٿيندڙ گئس سنڌ کي وڃڻ گهرجي. ان کان پوءِ، اهي اضافي گئس ڪنهن ٻئي کي ڏين ٿا ۽ ان کي غلط طريقي سان پيش ڪن ٿا. پوءِ جڏهن پاڻي فراهم ڪرڻ جي ڳالهه اچي ٿي ته اهي ان تي اعتراض ڪن ٿا. توهان وٽ پاڻي بلڪل به ناهي. اسان کي اهو پاڻي نه ملي رهيو آهي جيڪو اسان جي سنڌ صوبي جي حصي جو آهي. جڏهن اسان کي پاڻي نه ملندو، ته ظاهر آهي ته اسان پنهنجو پاڻي ڪنهن کي به نه ڏينداسين. هن چيو ته اهي پنهنجي حصي جو پاڻي پنهنجي ماڻهن تي گهٽ ۽ پنهنجي صوبي تي وڌيڪ استعمال ڪرڻ چاهين ٿا، ۽ جيڪڏهن اسان جي صوبي ۾ پاڻي استعمال ٿئي ٿو ته سڄي ملڪ کي ان مان فائدو حاصل ٿيندو. ائين ناهي ته سنڌ صوبي ۾ پوکيل فصل سڄي سنڌ صوبي ۾ استعمال ٿين ٿا، اهو سڄي ملڪ ۾ وڪرو ڪيو ويندو آهي ۽ شايد برآمد به ڪيو ويندو آهي، جنهن سان ملڪ کي پرڏيهي مٽاسٽا ڪمائي ويندي آهي. سعيد غني چيو ته هن حوالي سان مسلم ليگ (ن) جي ماڻهن جو نقطه نظر مثبت ناهي. اڄ به، اهي اهو چوڻ چاهين ٿا ته پيپلز پارٽي هن مسئلي تي جيڪو ڪجهه چئي رهي آهي اهو ڪنهن سياسي مجبوري جي تحت ڪري رهي آهي. اسين ڪنهن سياسي مجبوري هيٺ نه ڳالهائي رهيا آهيون، اسين سنڌ جي ماڻهن جي نمائندگي ڪري رهيا آهيون ۽ پاڪستان پيپلز پارٽي هر موقعي تي اسان سان گڏ بيٺي آهي. اسان جي تاريخ ان جي شاهد آهي. جنهن به سنڌ صوبي جي حقن تي ڌاڙو هڻڻ جي ڪوشش ڪئي آهي، يا اسان جي حقن تي ڌاڙو هڻڻ جي ڪوشش ڪئي آهي، اسان ان تي واضح موقف اختيار ڪيو آهي. اسان ڪڏهن به ڪنهن به شيءِ تي سمجهوتو نه ڪيو آهي ۽ نه ئي نرم رويو اختيار ڪيو آهي. سعيد غني چيو ته مان مسلم ليگ نواز جي پنهنجن دوستن کي ٻڌائڻ چاهيان ٿو ته اهي پنهنجي ذهن مان اهو ڪڍي ڇڏين ته جيڪڏهن اهي چاهين ٿا ته ڳالهيون ٿين ۽ ڪنهن طرح اسان ڪينالن تي راضي ٿي وڃن. پر اسان ڪنهن به حالت ۾ ڪينالن کي قبول نه ڪنداسين. سندس چوڻ هو ته وفاق کي سنڌ جو آواز ٻڏي ڪينال منصوبي کي رد ڪري. اسان انهن کي ثبوت ڏينداسين، اسان انهن کي ڊيٽا پيش ڪنداسين ته اهي جيڪو چئي رهيا آهن اهو مڪمل طور تي غلط آهي، پاڻي سنڌ صوبي ۾ موجود ناهي. هن چيو ته هن پنجاب جي اڳوڻي آبپاشي وزير چيو پيو ته جيڪڏهن اضافي پاڻي نه هوندو ته اسان پنجاب ۾ موجود پاڻي مان پاڻي وٺنداسين. اسين بار بار چئي رهيا آهيون ته هي مسئلو صرف سنڌ جو ناهي، پر پنجاب جو به آهي. جيڪڏهن پنجاب جا اهي ماڻهو جيڪي هن وقت پنهنجيون زمينون اباد ڪري رهيا آهن، جن جون زمينون آباد ٿي رهيون آهن، اهي پنهنجو پاڻي کڻي چولستان کي ترقي آباد ڪرڻ چاهين ٿا ته پوءِ هي راڪيٽ سائنس ناهي، پر عقل جي ڳالهه آهي ته توهان هڪ ضلعي يا ٻئي ضلعي يا پنجاب جي هڪ علائقي جي زمين کي ملندڙ پاڻي جي مقدار کي گهٽائي ڇڏيندا ۽ توهان انهن زمينن کي بنجر بڻائي ڇڏيندا جيڪي هن وقت ترقي ڪري رهيون آهن ۽ ٻين بنجر زمينن کي آباد ڪرڻ جي ڪوشش ڪندا. سندس چوڻ هو ته جڏهن هي منصوبو سامهون آيو ته نگران حڪومت هئي ۽ آصف علي زرداري ان وقت پاڪستان جو صدر نه هو، تنهن ڪري آصف علي زرداري اهي منصوبا شروع نه ڪيا. اهي منصوبا نگران حڪومت دوران شروع ڪيا ويا هئا ۽ ان کي منظور ڪيو ويو، ان وقت جي نگران حڪومت سڀ ڪجهه ڪيو. جنهن تي وڏي وزير ان تي اعتراض اٿاريا ۽ ان بابت هڪ خط لکيو. پوءِ پيپلز پارٽي ارشا کي خط لکيو ۽ چئلينج ڪيو. سعيد غني چيو ته آصف علي زرداري پاڪستان جو صدر آهي ۽ آئين جي تحت پاڪستان جي صدر کي ڪو به انتظامي اختيار حاصل ناهي. اسان جي پارلياماني جمهوريت ۾ جيڪي اختيار وزيراعظم کي حاصل آهن، پر وزيراعظم کي پاڻي ورهائڻ جو اختيار به ناهي، هاڻي ته طاقتور وزيراعظم به ڪينالن جي منظوري نٿو ڏئي سگهي. ان لاءِ هڪ الڳ فورم آهي. مخالف ڌر دهل وڄائي رهي آهي. ساڳيو آصف علي زرداري پارليامينٽ جي گڏيل اجلاس ۾ بيٺو آهي ۽ سڄي دنيا جي سامهون چئي رهيو آهي ته هو ڪينال منصوبي جي حمايت نٿو ڪري، ان سان صوبن جي وچ ۾ اختلاف پيدا ٿيندا. ۽ اهو مناسب ناهي. وفاقي حڪومت کي صوبن سان گڏ ويهڻ گهرجي ۽ هن معاملي تي اتفاق راءِ قائم ڪرڻ جي ڪوشش ڪرڻ گهرجي. هن چيو ته مخالف ڌر آصف علي زرداري جي ڳالهه کي ٻڌڻ لاءِ تيار ناهي. اهي بند ڪمري ۾ بحث هيٺ آيل ڳالهين تي دهل وڄائي رهيا آهن. سندس چوڻ هو ته صدر آصف علي زرداري کي صدر جي چونڊ لاءِ آئين ۾ مقرر ڪيل طريقيڪار تحت چونڊيو ويو آهي. ساڳئي طرح سينيٽ جو چيئرمين ۽ قومي اسيمبلي جو ڊپٽي اسپيڪر به آئين ۾ بيان ڪيل طريقيڪار تحت چونڊيو ويندو آهي. ٻن صوبن جا گورنر وزيراعظم پاران چونڊيا ويا آهن، جڏهن ته ٻيا سڀئي عهدا آئين ۾ بيان ڪيل طريقيڪار مطابق چونڊيا ويا آهن. هن چيو ته جڏهن حڪومتون ٺهيون آهن ۽ انهن کي مختلف پارٽين جي حمايت ملي ٿي ته ڪجهه فيصلو ڪيو ويندو آهي. سعيد غني چيو ته اسان وفاقي ڪابينا جو حصو نه آهيون، اسان حڪومت جي حمايت ضرور ڪريون ٿا. جيڪڏهن حڪومت جي حمايت ڪرڻ سان اسان لاءِ اسان جي صوبي سنڌ لاءِ مسئلا پيدا ٿيندا جتي اسان جي حڪومت آهي ۽ جتي اسان عوام جي نمائندگي ڪريون ٿا ته پوءِ اسان ضرور سوچڻ تي مجبور ٿينداسين ته اسان کي هن حڪومت جي حمايت ڪرڻ گهرجي يا نه. هن چيو ته چاهي اهو پاڪستان جو صدر هجي، سينيٽ جو چيئرمين هجي، يا قومي اسيمبلي جو ڊپٽي اسپيڪر هجي، جيڪڏهن مسلم ليگ (ن) اسان جي خلاف ٿي وڃي ٿي ۽ ويڙهه وڌي ٿي ته آئين ۾ انهن کي هٽائڻ جي ڪوشش ڪرڻ جا طريقا موجود آهن. هن چيو ته پيپلز پارٽي جو موقف ساڳيو آهي ته ڪينال نه ٺاهڻ گهرجن. ٻيون پارٽيون، وڪيل ۽ ٻين شعبن جا ماڻهو به ساڳي ڳالهه چون ٿا ته ڪينال نه ٺاهڻ گهرجن. اسان کي انهن سان ڪو به اختلاف ناهي، حقيقت ۾ مون هميشه چيو آهي ته اهو خوش آئند آهي ته انهن ڪينالن جي تعمير جي خلاف موقف اختيار ڪيو آهي. هن چيو ته سياسي اختلافن جي باوجود سنڌ صوبي جا سڀئي ماڻهو چاهي اهي پيپلز پارٽي ۾ هجن يا نه سڀ چون ٿا ته ڪينال نه ٺاهڻ گهرجن، تنهن ڪري اسان کي ان تي وڙهڻ جي ڪا ضرورت ناهي ۽ اسان کي پاڻ ۾ هڪ معاهدو ڪرڻ گهرجي. پر پيپلز پارٽي جي مخالفت ڪندڙن کي سنڌ ۾ پيپلز پارٽي کي ڪمزور ڪرڻ جو ڪو به موقعو نه مليو، تنهن ڪري انهن موقعي جو فائدو وٺي ۽ آصف علي زرداري جي ڪنهن سان ملاقات جو حوالو ڏئي مسئلي کي وڌائڻ شروع ڪيو. ان بنياد تي پيپلز پارٽي جي حمايت وڌڻ بدران اهي پيپلز پارٽي تي تنقيد ڪن ٿا. اسان جا مخالف سنڌ صوبي جي ڪڏهن به خدمت نٿا ڪري سگهن ته سنڌ صوبي جي ماڻهن جو هڪ مقام آهي، پر اسان جا مخالف هن عهدي ۾ ڪنهن قسم جو ورهاڱو پيدا ڪرڻ چاهين ٿا. سعيد غني چيو ته مون کي حيرت آهي ته اهي ڪهڙي ايجنڊا تي آهن ڇا سنڌ صوبي جي ماڻهن جو آواز هڪ هوندو؟ ڇا اهو اثرائتو ٿيندو يا ورهاڱو پيدا ڪندو؟ هن چيو ته سنڌ ۾ مخالف ڌر جون پارٽيون جيڪي ڪينالن جي نالي تي سنڌ جي ماڻهن کي ورهائڻ جي سازش ڪري رهيون آهن، انهن کان پڇيو وڃي ته اهي ڪهڙي ايجنڊا تي ڪم ڪري رهيون آهن. هن چيو ته پيپلز پارٽي وٽ ڪينالن کي روڪڻ جو آئيني طريقو ۽ اختيار آهي. اها سٺي ڳالهه آهي ته اسان جا دوست احتجاج ڪري رهيا آهن. اهي سنڌ جي ماڻهن جو آواز ته پهچائي رهيا آهن، پر آئيني ۽ قانوني فورمن تي انهن جي ڪا به نمائندگي ناهي. هن چيو ته جڏهن به شهيد محترمه بينظير ڀٽو ملڪ ۾ ايندي هئي ته اسان اپوزيشن ۾ هوندا هئاسين ۽ بي بي سڀني پارٽين کي گڏ ڪندي هئي. اڄ به سنڌ صوبي ۾ سڀني پارٽين ۾ اتفاق راءِ آهي. فرق اهو آهي ته اڄ اسين حڪومت ۾ آهيون، جڏهن ته ان وقت اسين اپوزيشن ۾ هئاسين. حڪومت وٽ احتجاج کان سواءِ ٻيا به طريقا آهن. هن چيو ته سي سي آءِ جو اجلاس سڏائڻ، اي سي اين آءِ سي ۾ شور ڪرڻ ۽ ارسا ۾ ڪينالن جي تعمير تي ڳالهائڻ بدران، انهن کي روڊن تي نڪرڻ گهرجي. اسان وٽ موجود آئيني فورمن ۾ اهو ڪردار ادا ڪري رهيا آهيون، جنهن ۾ سنڌ حڪومت پنهنجو ڪردار ادا ڪري سگهي ٿي، ۽ اسان اهو ڪردار اثرائتي انداز ۾ ادا ڪري رهيا آهيون، ۽ شايد اهو اسان جي دٻاءُ جي ڪري آهي جو سي سي آءِ جو اجلاس اڄ تائين نه ٿي رهيو آهي. سعيد غني چيو چيئرمين بلاول ڀٽو زرداري حيدرآباد واري هڪ جلسي ۾ پنهنجو واضع پيغام ڏئي ڇڏيو آهي. تنهن ڪري جيڪي ڪينال ٺاهي رهيا آهن. هن چيو ته اسان احتجاج ڪندڙ تنظيمن ۽ ماڻهن جي احتجاج جي تعريف ڪريون ٿا، اسان جو موقف انهن جي موقف وانگر آهي، پر احتجاج ذريعي سنڌ صوبي جي ماڻهن کي تڪليف پهچائڻ مناسب ناهي. اسان جي سول انتظاميا انهن سان رابطي ۾ آهي، اسان جا ڪجهه ٻيا دوست پڻ انهن سان رابطي ۾ آهن، ۽ اسان ڪوشش ڪري رهيا آهيون ته انهن جي احتجاج تي اثر انداز نه ٿئي. انهن کي سخت احتجاج ڪرڻ گهرجي، پر اهڙي طريقي سان جيڪو عام شهري کي تڪليف نه ڏئي، ته جيئن اهي به آساني سان احتجاج ۾ شامل ٿي سگهن ۽ احتجاج ڪندڙن سان همدردي رکن.
