حڪومت سنڌ طرفان گاڏين جي رجسٽريشن ۽ منتقلي لاءِ لازمي بايوميٽرڪ تصديق جو نفاذ هڪ خوش آئند قدم آهي، جيڪو نه رڳو شفافيت ۾ اضافو آڻيندو، پر فراڊ ۽ غير قانوني سرگرمين جي روڪٿام ۾ به مددگار ثابت ٿيندو. ان سان گڏ، ان قدمن سان انهن بي ضابطگين جو خاتمو به ممڪن ٿيندو، جيڪي هن شعبي ۾ طويل عرصي کان جاري هيون. سينئر وزير شرجيل انعام ميمڻ جي اڳواڻي ۾ متعارف ڪرايل هن نئين نظام تحت، پهرئين مرحلي ۾ نئين گاڏين جي رجسٽريشن سان شروع ٿيندڙ بايوميٽرڪ تصديق ٽئين مرحلي ۾ خريد ڪندڙ ۽ وڪرو ڪندڙ ٻنهي لاءِ لازمي بڻجي ويندي.
گهڻي وقت کان اها شڪايت سامهون اچي رهي هئي ته مالڪن جي لاعلمي ۾ گاڏيون منتقل ٿي رهيون آهن يا جعلي دستاويزن جي بنياد تي وڪرو ڪيون پيون وڃن. بايوميٽرڪ تصديق جو هي عمل نه رڳو انهن غير قانوني منتقلي ۽ فراڊ جي سرگرمين کي روڪيندو، پر صوبو اندر ڏوهن جي سرگرمين ۾ به گهٽتائي جو سبب بڻجندو.
نادرا اي-فيسليٽيشن سينٽرز يا ضلعي ايڪسائيز آفيسن ذريعي سڃاڻپ جي تصديق جي سهولت فراهم ڪرڻ هڪ اهم قدم آهي، ڇو ته ان سان عوام کي آساني سان رسائي ملي سگهندي ۽ نظام کي مرڪزي سطح کان نيڪالي ڏئي وڌيڪ موثر بڻائي سگهبو. بايوميٽرڪ نظام جي ڪاميابي اڳ ۾ ئي ٻين شعبن ۾، جهڙوڪ بينڪنگ ۾، ڏسي سگهجي ٿي، جنهن ثابت ڪيو آهي ته هي ٽيڪنالاجي سيڪيورٽي ۽ قابل اعتماد نتيجا فراهم ڪري سگهي ٿي. هن نظام جي ذريعي حڪومت نه رڳو بي ضابطگين جو خاتمو ڪري رهي آهي، پر انهن ايجنٽن جي اثر کي به گهٽ ڪري رهي آهي، جيڪي هن پيچيده نظام مان فائدو وٺي شهري کي پريشان ڪندا هئا.
تنهن هوندي به، حڪومت کي هن قابل تعريف قدم جي نفاذ ۾ ڪجهه مشڪلاتون پيش اچي سگهن ٿيون. ڳوٺاڻن ۽ پٺتي پيل علائقن ۾ رهندڙ ماڻهن لاءِ نادرا يا ايڪسائيز آفيسن تائين رسائي حاصل ڪرڻ هڪ وڏو چئلينج ٿي سگهي ٿو، ڇو ته اهي آفيسون گهڻو ڪري شهري علائقن ۾ واقع آهن. بايوميٽرڪ تصديق جي هن عمل کي سڀني تائين پهچائڻ، خاص طور تي پري پري جي علائقن ۾، هن قدم جي ڪاميابي لاءِ ضروري آهي، ته جيئن اهو سڀني لاءِ هڪ منصفاڻي ۽ قابل رسائي نظام بڻجي سگهي.
هڪ ٻيو ممڪن چئلينج عوامي بي اعتمادي جو آهي. ماضي ۾ عوام ڪيترن ئي ڀيرا سرڪاري قدمن تي شڪ شبها ظاهر ڪيا آهن، خاص ڪري ان خدشي کي ته متان هن عمل ۾ دير يا ٽيڪنيڪي مسئلا پيدا ٿين. جيڪڏهن بايوميٽرڪ نظام کي مناسب طريقي سان مانيٽر نه ڪيو ويو ته بدعنوان اهلڪار ان شفاف نظام مان فائدو وٺي سگهن ٿا، جيڪو عوام کي هن نئين عمل کي اپنائڻ کان روڪي سگهي ٿو.
ان کان علاوه، هن نظام جو مرحليوار نفاذ تمام اهم آهي. هر مرحلي کي اڳتي وڌائڻ کان اڳ ان جي ڪارڪردگي جو جائزو وٺڻ ضروري آهي. مثال طور، پهريون مرحلو جيڪو نئين گاڏين جي رجسٽريشن تي ڌيان ڏئي ٿو، حڪومت کي ٽيڪنيڪي يا انتظامي مسئلن کي حل ڪرڻ جو موقعو فراهم ڪندو. عوام جي راءِ کي هن عرصي ۾ اهميت ڏيڻ گهرجي ۽ حڪومت کي بايوميٽرڪ تصديق جي فائدن ۽ هن عمل جي آگاهي لاءِ مهمون هلائڻ گهرجن.
وڏي تناظر ۾ ڏٺو وڃي ته سنڌ حڪومت جو هي قدم پاڪستان ۾ عوامي ادارن کي جديد ۽ مؤثر بڻائڻ جي هڪ وسيع ڪوشش جو حصو آهي، جهڙوڪ شو رومز ۾ گاڏين جي رجسٽريشن جي اجازت ڏيڻ ۽ چندي لاءِ خاص نمبر پليٽن جو اجرا. اهي سڀئي ڪوششون شفافيت، ڪارڪردگي ۽ عوامي خدمت تي مرکوز آهن، جيڪي هڪ اهڙي ملڪ ۾ ضروري آهن، جتي گورننس جا مسئلا سرخ فيتا ۽ پراڻن نظام جي ڪري وڌيڪ پيچيده ٿي وڃن ٿا.
آخرڪار، گاڏين جي رجسٽريشن لاءِ بايوميٽرڪ تصديق هڪ قابل تعريف قدم آهي، جيڪو هڪ شفاف ۽ جوابدهي واري نظام جي قيام ڏانهن اڳڀرائي آهي. ان جي ڪاميابي جو دارومدار مؤثر نفاذ، سڀني تائين رسائي ۽ حڪومت جي خدمتن جي مسلسل بهتر ڪرڻ تي آهي. جيتوڻيڪ چئلينجز موجود آهن، پر ڊگهي عرصي ۾ ان جا فائدا، جهڙوڪ فراڊ کان پاڪ ۽ بهتر نظام، انهن ابتدائي مشڪلاتن کان وڌيڪ اهم ثابت ٿيندا. جيڪڏهن هي اقدام ڪامياب ٿيو ته سنڌ جو بايوميٽرڪ تصديق وارو نظام ٻين صوبن لاءِ هڪ مثالي مثال بڻجي سگهي ٿو ۽ پاڪستان ۾ جديد گورننس جي لاءِ هڪ سنگ ميل ثابت ٿي سگهي ٿو۔
